بررسی تئوری بینایی در آثار ابن هیثم، رازی، ابن سینا و رفع مشکلات اُپتیکی چشم با عینک هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد و ضرورت تأسیس موزه اُپتیک در ایران

مقدمه: بهتر است پیش از هر چیز، بحث را با این عبارت «دُلیسی اولیری» آغاز کنیم که میگوید: «میان تمدن و بیماری واگیر، شباهت گونه ای وجود دارد. هر دو در نتیجۀ مجاورت و آمیزش از مردمی به مردم دیگر انتقال پیدا میکند، و هر جا که یکی از این دو ظاهر میشود، نخستین فکر و سؤالی که به خاطر میرسد، آن است که: راه سرایت از کجاست؟...». [i] عموماً یونان را بنیانگذار علم در جهان میدانند، ولی قرنها قبل از آنکه یونان تمدنی داشته باشد، در بین النهرین و در سرزمینی که اکنون آن را ایران مینامند، علوم مختلف از جمله پزشکی رواج داشته است. تمدنی که امروزه به دستیاری اروپاییان در جهان نمود دارد، تمدنی است که یونانیان قدیم بنا نهادند، یونانیان نیز مبانی این تمدن را از ملل باستانی مشرق زمین یعنی مصر، سوریه، کلده و هند اخذ نموده اند. سابقه و هدف: برای آشنایی با مشکلات اُپتیکی چشم، لازم است پژوهش گسترده ای در طول تاریخ صورت گیرد که ایرانی ها در دوره های مختلف تاریخ با مشکلات اُپتیکی چشم از جمله انحرافات بینایی، پیرچشمی، دوربینی و نزدیک بینی آشنا و با استفاده از امکاناتی همچون عدسی و عینک برای رفع آن اقدام نموده اند. واژه عینک با حضور خود  در ادبیات ایران توانسته تحولات و ابداعاتی که برای رفع مشکلات اُپتیکی چشمی صورت گرفته را با کمک ادبیات  برای همیشه تاریخ حفظ و آنرا از گزند فراموشی مصون نگه داشته و راه های تأسیس موزه اُپتیک و علوم بینایی را هموار نماید. یافته ها: اراده خداوندی بر این بوده که بشر در نور و روشنایی قادر به دیدن باشد و به همین دلیل همیشه تلاش نموده که خود را از تاریکی نجات دهد؛ خصوصاً اگر این تاریکی در ارتباط با بینایی او بوده باشد. با اتکای به این مهم می توان گفت در مواجه با تاری دید، تئوری هایی را ارائه و ابداعاتی را بکار گرفته که او را از تاریکی بینایی نجات داده که از جمله می توان به یاقوت سرخ اشاره کرد که از آن بعنوان ذره بین، سود جسته است. [ii] نتیجه: با توجه به وجود عینک استخوانی از هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد و چشم مصنوعی در چشم بانویی در شهر سوخته و استفاده از گیاه گل عینک برای رفع مشکلات بینایی می توان نتیجه گرفت که در دوران پیش از تاریخ جهت رفع مشکلات بینایی و زیبایی ظاهر چشم از عینک و چشم مصنوعی سود جسته و در طول تاریخ نیز با استفاده از ذره بین و دارو به خوبی توانسته این مشکلات را رفع نماید. بنابراین می توان نتیجه گرفت تمامی این تحولات صورت گرفته بر اساس تئوری های بینایی بوده که بشر برای رفع مشکلات اُپتیکی چشم نخست آنها را ارائه نموده و سپس در پی تحقق اهداف، توانسته بصورت کاربردی آنها را مورد استفاده قرار دهد. پی نوشت ها [i]- اولیری. چ 2، 1374، ص 1 مقدمه. [ii] - بیرونی. 1374، ص 137.